新时代、同方向、大梦想

Hi?n pháp n?m 2013 c?a n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam.

百度 顺境逆境看胸襟，大事难事看担当。

Hi?n pháp n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam n?m 2013 là b?n Hi?n pháp c?a n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam có hi?u l?c t? ngày 1 tháng 1 n?m 2014. B?n Hi?n pháp ???c Qu?c h?i Vi?t Nam khóa XIII, k? h?p th? 6 th?ng qua vào sáng ngày 28 tháng 11, và ???c Ch? t?ch n??c Tr??ng T?n Sang ky L?nh c?ng b? Hi?n pháp n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam và Ngh? quy?t quy ??nh m?t s? ?i?m thi hành Hi?n pháp vào ngày 8 tháng 12 n?m 2013.

Hi?n pháp có t?ng c?ng có 11 Ch??ng v?i 120 ?i?u. So v?i b?n Hi?n pháp tr??c, có 12 ?i?u m?i ???c ??a vào Hi?n pháp m?i, ?ó là: các ?i?u v? Nhan quy?n (?i?u 19, 34, 41–43), Ngan sách nhà n??c (?i?u 55), Chính sách b?o v? m?i tr??ng (?i?u 63), Chính quy?n ??a ph??ng (?i?u 111), H?i ??ng b?u c? (?i?u 117), Ki?m toán Nhà n??c (?i?u 118),...

T?ng quan

Ngày 2 tháng 1 n?m 2013, ?y ban d? th?o s?a ??i Hi?n pháp n?m 1992 chính th?c c?ng b? D? th?o s?a ??i Hi?n pháp n?m 1992 trên các ph??ng ti?n th?ng tin ??i chúng ?? l?y y ki?n r?ng r?i c?a các t?ng l?p nhan dan. Th?i gian l?y y ki?n t? ngày c?ng b? ??n h?t ngày 31 tháng 3 n?m 2013. Trong l?n s?a Hi?n pháp này, r?t nhi?u v?n ?? h? tr?ng c?a ??t n??c ?? ???c nhan dan tham gia y ki?n, ph?n ánh qua các ph??ng án khác nhau cho t?ng ?i?u kho?n Hi?n pháp.

Sau m?t n?m th?o lu?n và nh?n y ki?n t? các bên, B?n d? th?o s?a ??i cu?i cùng ???c ?? trình lên k? h?p Qu?c h?i th? 6 khóa 13, tháng 10 và 11 n?m 2013 ?? th?ng qua.

Theo k?t qu? cu?c kh?o sát "Ch? s? C?ng ly 2012" do Ch??ng trình Phát tri?n Liên H?p Qu?c (UNDP) t?i Vi?t Nam, H?i Lu?t gia Vi?t Nam, Trung tam Nghiên c?u phát tri?n và h? tr? c?ng ??ng, thì 42.4% dan chúng Vi?t Nam kh?ng bi?t gì v? Hi?n pháp ho?c ch?a bao gi? nghe nói ??n Hi?n pháp. V?i 57.6% còn l?i – nh?ng ng??i bi?t hi?n pháp là gì ho?c ?? t?ng nghe nói t?i Hi?n pháp thì có t?i 23% kh?ng h? bi?t Vi?t Nam ?ang t? ch?c góp y s?a ??i Hi?n pháp. Tuy nhiên, TS. ??ng Ng?c Dinh, Giám ??c CECODES gi?i thích r?ng th?i ?i?m th?c hi?n kh?o sát là t? ??u n?m 2012, khi vi?c l?y y ki?n ng??i dan cho s?a ??i Hi?n pháp 1992 ch?a di?n ra m?nh m? nên m?i có nhi?u ng??i dan ch?a bi?t ??n Hi?n pháp.

Các ki?n ngh? n?i b?t

L?n ??u tiên trong l?ch s?, vi?c góp y s?a ??i Hi?n pháp 1992 ???c chính quy?n Vi?t Nam ??a ??n t?ng h? gia ?ình. Theo báo cáo c?a các c? quan, t? ch?c h?u quan, trong 5 tháng tính t?i tháng 5/2013, ?? có h?n 26 tri?u l??t y ki?n góp y c?a nhan dan v? D? th?o s?a ??i Hi?n pháp, v?i h?n 28.000 h?i ngh?, h?i th?o, t?a ?àm ???c t? ch?c

Nhi?u nhan s? ?? góp y b? ?i?u 4 ?? ??ng c?m quy?n c?nh tranh chính tr? cùng các ??ng khác, s?a các ?i?u kho?n v? quy?n con ng??i, s? h?u ??t ?ai, t? ch?c Nhà n??c, l?c l??ng v? trang, tr?ng c?u dan y ??i v?i Hi?n pháp. Báo Quan ??i Nhan dan trong th?i gian này ??a ra bài vi?t nêu quan ?i?m r?ng "?òi b? ?i?u 4 trong D? th?o s?a ??i, b? sung Hi?n pháp n?m 1992" là "m?u ?? xóa b? vai trò l?nh ??o c?a ??ng C?ng s?n Vi?t Nam". T?ng Bí th? Nguy?n Phú Tr?ng c?ng ?? phát bi?u r?ng m?t s? góp y cho D? th?o, bao g?m ?? xu?t s?a ??i ?i?u 4, th? hi?n "suy thoái chính tr?". GS Nguy?n Minh Thuy?t cho r?ng b? hay gi? ?i?u 4 th?c ch?t kh?ng thay ??i b?n ch?t l?nh ??o duy nh?t c?a ??ng C?ng s?n, m?t khi ?i?u 2 D? th?o s?a ??i Hi?n pháp 1992 ?? kh?ng ??nh "Nhà n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam là nhà n??c pháp quy?n x? h?i ch? ngh?a". Trong d? th?o Hi?n pháp l?n 3, có nh?ng v?n ?? ?? ???c ghi vào b?n d? th?o (nh? ??i tên n??c, b? quy ??nh thu h?i ??t vì m?c ?ích kinh t? x? h?i, tr?ng c?u dan y v? Hi?n pháp…) Tuy nhiên, D? th?o s?a ??i Hi?n pháp b?n m?i nh?t trình Qu?c h?i tháng 5/2013: M?t s? n?i dung tr? l?i nh? d? th?o l?n ??u. D? th?o m?i kh?ng còn nêu ph??ng án tr? l?i tên n??c Vi?t Nam Dan ch? C?ng hòa; gi? nguyên n?n t?ng liên minh giai c?p (?i?u 2); kh?ng còn ph??ng án di?n ??t g?n ?i?u 4; L?i nói ??u, d? th?o m?i kh?ng ghi nh?n "ch? quy?n nhan dan" mà thay b?ng "quy?n làm ch?" – khi nói v? m?i quan h? gi?a nhan dan và HP.

Ki?n ngh? 72

Tháng 1 n?m 2013, theo RFA, 72 chính khách, trí th?c ?? cùng nhau ky m?t b?n ki?n ngh? có tên là "Ki?n ngh? v? s?a ??i Hi?n pháp 1992" (?? ngày 19 tháng 1 n?m 2013), g?i t?t là Ki?n ngh? 72. Theo trang BBC ti?ng Vi?t, 72 nhan s? còn bao g?m: nhà v?n Nguyên Ng?c, Giáo s? T??ng Lai, Thi?u t??ng Nguy?n Tr?ng V?nh, Ti?n s? Lê ??ng Doanh, Ti?n s? Nguy?n Quang A... Trong danh sách nh?ng ng??i kh?i x??ng, có ít nh?t m?t n?a là ??ng viên C?ng s?n, trong ?ó có nh?ng ng??i ?? t?ng gi? ch?c v? cao ho?c ?? t?ng làm c? v?n cho các nhà l?nh ??o cao c?p trong h? th?ng chính tr? hi?n hành. Ngày 4 tháng 2, ?ng Nguy?n ?ình L?c nguyên B? tr??ng B? T? pháp, cùng Nguyên Th? tr??ng B? Khoa h?c và C?ng ngh? Chu H?o, nguyên Phó Ch? nhi?m ?y ban V?n hóa, Giáo d?c, Thanh niên, Thi?u niên và Nhi ??ng c?a Qu?c h?i Nguy?n Minh Thuy?t, GS Hoàng Xuan Phú, nhà v?n Nguyên Ng?c, GS T??ng Lai, GS Hoàng T?y, TS Nguy?n Quang A, bà Ph?m Chi Lan nguyên thành viên Ban nghiên c?u c?a Th? t??ng Chính ph?, GS H? Uy Liêm, nguyên Phó Ch? t?ch Liên hi?p các H?i KH & KTVN… ?? ??n V?n phòng Ban d? th?o s?a ??i Hi?n pháp trao b?n ki?n ngh? s?a ??i Hi?n pháp n?m 1992.

N?i dung c?a ki?n ngh? c?ng nh? b?n d? th?o Hi?n pháp ?ính kèm (???c coi nh? m?t tài li?u ?? tham kh?o và th?o lu?n) ?? bày t? m?t s? quan ?i?m v? hi?n pháp v??t ra kh?i khu?n kh? c?a hi?n pháp hi?n hành (t?c Hi?n pháp 1992 – b?n s?a ??i n?m 2001), Ki?n ngh? này ?? ngh? tam quy?n phan l?p, b? vai trò l?nh ??o ??c quy?n c?a ??ng C?ng s?n, áp d?ng quy?n s? h?u cá nhan v? ??t ?ai, b? ch?c n?ng chính c?a quan ??i là ph?c v? ??ng c?m quy?n mà thay vào ?ó là ph?c v? nhan dan, dành nhi?u quy?n dan ch? h?n cho nhan dan, tr?ng c?u dan y ??i v?i Hi?n pháp.

Theo RFA, ki?n ngh? g?m m?t s? ?i?m chính sau:

• Ki?n ngh? v? L?i nói ??u và v? Ch??ng I: Hi?n pháp c?n xác ??nh m?c tiêu tr??c h?t là ?? b?o ??m s? an toàn, t? do và h?nh phúc c?a m?i ng??i dan. Quy?n l?p hi?n ph?i thu?c v? toàn dan, ch? kh?ng th? thu?c v? b?t k? m?t t? ch?c hay c? quan nào, k? c? Qu?c h?i. C?n xác ??nh r? ch? th? quy?t ??nh, ban hành hi?n pháp là nhan dan. L?i nói ??u kh?ng ph?i là ch? ?? tuyên d??ng c?ng tr?ng c?a b?t k? t? ch?c hay cá nhan nào. V? ch??ng I: N?u hi?n pháp th?c s? do nhan dan quy?t ??nh thì vi?c ??nh tr??c vai trò l?nh ??o nhà n??c và x? h?i thu?c v? m?t t? ch?c chính tr? hay m?t t?ng l?p là trái v?i quy?n làm ch? c?a nhan dan, quy?n con ng??i, quy?n c?ng dan và ng??c v?i b?n ch?t c?a m?t nhà n??c pháp quy?n.
• Ki?n ngh? v? quy?n con ng??i: yêu c?u s?a D? th?o theo ?úng tinh th?n c?a Tuyên ng?n Qu?c t? v? Nhan quy?n n?m 1948 và các c?ng ??c qu?c t? mà Vi?t Nam ?? tham gia.
• Ki?n ngh? v? s? h?u ??t ?ai: Kh?ng th?a nh?n s? h?u t? nhan, t?p th?, c?ng ??ng v? ??t ?ai cùng t?n t?i v?i s? h?u nhà n??c là t??c ?o?t m?t quy?n tài s?n quan tr?ng b?c nh?t c?a ng??i dan. ?ánh ??ng s? h?u nhà n??c v?i s? h?u toàn dan v? ??t ?ai là t?o ?i?u ki?n cho quan ch?c các c?p chính quy?n tham nh?ng, l?ng quy?n, b?t tay v?i nhi?u t? nhan, doanh nghi?p cùng tr?c l?i, gay thi?t h?i cho nhan dan, ??c bi?t là n?ng dan.
• Ki?n ngh? v? t? ch?c Nhà n??c: ph?i phan bi?t r?ch ròi các nhánh l?p pháp, hành pháp và t? pháp c?ng nh? các c? quan hi?n ??nh khác. T?t c? các c? quan nhà n??c ph?i tuan th? Hi?n pháp và lu?t.
• Ki?n ngh? v? l?c l??ng v? trang: M?i ho?t ??ng c?a các l?c l??ng v? trang ch? ?? b?o v? s? toàn v?n c?a l?nh th? qu?c gia và ph?c v? nhan dan. L?c l??ng v? trang ph?i trung thành v?i T? qu?c và nhan dan ch? kh?ng ph?i trung thành v?i b?t k? t? ch?c nào.
• Ki?n ngh? v? tr?ng c?u dan y ??i v?i Hi?n pháp: "B?o ??m quy?n phúc quy?t c?a nhan dan ??i v?i Hi?n pháp, th?ng qua tr?ng c?u dan y ???c t? ch?c th?t s? minh b?ch và dan ch? v?i s? giám sát c?a ng??i dan và báo gi?i."

Tuy nhiên, nguyên B? tr??ng B? T? pháp Nguy?n ?ình L?c, ng??i ???c cho là d?n ??u nhóm Ki?n ngh? 72, trong bu?i ph?ng v?n v?i VTV ?? bác b? vi?c mình ?óng vai trò ??i di?n cho nhóm này, nói r?ng t? cách tr??ng ?oàn ch? ???c trao cho ?ng vào phút chót vì "tín nhi?m", và r?ng "tr??c ?ó thì th?t ra nh?ng cái b?n ?y t?i kh?ng tham gia, ??n lúc ?ó thì m?i giao cho t?i trao, tr??c ?ó kh?ng trao ??i k?". Báo ??i ?oàn K?t h?m 9/3/2013 ??ng bài nói m?t cu?c ?i?u tra c?a báo này cho th?y nhi?u ch? ky trong b?n ki?n ngh? này là "ngu? t?o".

Nhóm Cùng vi?t Hi?n pháp

Nhóm Cùng Vi?t Hi?n pháp do các giáo s? Ng? B?o Chau, ?àm Thanh S?n và c?u T?ng Biên t?p báo VietnamNet Nguy?n Anh Tu?n kh?i x??ng, Ban biên t?p g?m có: Giáo s? Nguy?n ??ng Dung, Giáo s? chuyên ngành lu?t hi?n pháp, Khoa Lu?t ??i h?c Qu?c gia Hà N?i; ?ng Bùi ??c L?i, nguyên chuyên gia cao c?p Ban T? ch?c Trung ??ng; Kh??ng Duy, lu?t gia, chuyên ngành lu?t hi?n pháp; Nguy?n ái C?n, lu?t gia. Nhóm Cùng Vi?t Hi?n pháp ?? t? ch?c tr?ng c?u y ki?n th?ng qua trang m?ng Cùng Vi?t Hi?n pháp t? tháng 2/2013. Các ?? xu?t c?a nhóm Cùng Vi?t Hi?n pháp liên quan t?i s?a ??i 29 ?i?u trong D? th?o s?a ??i Hi?n pháp và thêm m?t ?i?u m?i. Nhóm Cùng Vi?t Hi?n pháp ?? t?p h?p ???c nhi?u bài vi?t có giá tr? c?a các tác gi? có uy tín v? Hi?n pháp và s?a ??i Hi?n pháp.

H?i ??ng Giám m?c Vi?t Nam

Ngày 1 tháng 3 n?m 2013, H?i ??ng Giám m?c Vi?t Nam ??i di?n cho gi?i C?ng giáo Vi?t Nam chính th?c g?i th? nh?n ??nh và góp y s?a ??i Hi?n pháp cho U? ban D? th?o s?a ??i Hi?n pháp n?m 1992. Qua lá th? này, h? ch?t v?n chính quy?n Vi?t Nam v? vi?c làm sao có th? th?c hi?n quy?n t? do ng?n lu?n và t? do sáng t?o v?n h?c, ngh? thu?t khi mà t? t??ng b? ?óng khung trong m?t ch? thuy?t là Ch? ngh?a Marx-Lenin và T? t??ng H? Chí Minh. H? ?? xu?t n?n t?ng ch? thuy?t ?? t? ch?c và ?i?u hành x? h?i Vi?t Nam là truy?n th?ng v?n hóa phong phú c?a dan t?c ch? kh?ng ph?i b?t k? m?t h? y th?c nào khác. Th? này c?ng cho r?ng Hi?n pháp Vi?t Nam kh?ng nên và kh?ng th? kh?ng ??nh s? l?nh ??o m?c nhiên, kh?ng th?ng qua b?u c? c?a b?t k? ??ng phái chính tr? nào. Th? góp y ?? xu?t nhà n??c Vi?t Nam th?c hi?n m? hình qu?n ly theo ki?u tam quy?n phan l?p: l?p pháp, hành pháp và t? pháp; phan bi?t r? vai trò c?a ??ng c?m quy?n và nhà n??c pháp quy?n. Nhìn chung, th? góp y s?a ??i Hi?n pháp này ???c s? ?ng h? c?a nhi?u tín h?u và gi?i b?t ??ng chính ki?n. Có ghi nh?n r?ng nhi?u giáo x?, t? ch?c C?ng giáo trong và ngoài n??c ?? t? ch?c l?y y ki?n ?ng h? cho th? góp y ?ó.

Ki?n ngh? khác

GS Nguy?n Minh Thuy?t nêu l?i m?t s? thay ??i trong quy ??nh t?i ?i?u 4 c?a Hi?n pháp n?m 1980 ??n Hi?n pháp 1992 v? vai trò l?nh ??o c?a ??ng CSVN: "Nhà n??c C?ng hoà x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam là nhà n??c pháp quy?n x? h?i ch? ngh?a" và toàn b? m? hình t? ch?c, ho?t ??ng c?a b? máy Nhà n??c ?? th? hi?n tính ch?t x? h?i ch? ngh?a trong m?t b?n hi?n pháp ???c toàn dan ??ng tình qua tr?ng c?u y dan r?i thì dù kh?ng có ?i?u 4 c?ng kh?ng ai xóa b? ???c ch? ?? x? h?i ch? ngh?a, xóa b? ???c vai trò l?nh ??o c?a ??ng ? n??c ta", ?ng Lê Ti?n, h?i viên H?i lu?t gia Vi?t Nam, ?? ngh? Hi?n pháp s?a ??i nên có m?t ch??ng riêng v? ??ng, trong ?ó nêu r? trách nhi?m c? th? c?a ??ng v?i t? cách l?nh ??o Nhà n??c và x? h?i.

Nhi?u y ki?n c?n có c? ch? ng??i dan giám sát ??ng C?ng s?n.

Nhi?u ng??i dan mu?n thay tên n??c là Vi?t Nam Dan ch? C?ng hòa.

Có ph??ng án ??a ra kh?ng hi?n ??nh kinh t? nhà n??c là ch? ??o. Theo ?ng V? Ti?n L?c, vi?c kh?ng nói ??n vai trò ch? ??o c?a kinh t? nhà n??c trong thành ph?n kinh t? là phù h?p vì nói c?nh tranh thì ph?i bình ??ng theo quy ??nh pháp lu?t.

??i bi?u Qu?c h?i Nguy?n V?n Tiên (Ti?n Giang) ?? ngh? c?n ??a qu?n ??o Hoàng Sa và Tr??ng Sa và ??t ?ai c??ng th? vào ph?n l?i nói ??u c?a Hi?n pháp.

D? th?o cu?i cùng

B?n d? th?o cu?i cùng "D? th?o s?a ??i Hi?n pháp 1992" ?? ???c chính th?c c?ng b? ??ng t?i trên website Chính ph?. D? th?o này là b?n do Ban Biên t?p Hi?n pháp, ?y ban Pháp lu?t c?a Qu?c h?i do ?ng Phan Trung Ly làm ch? nhi?m ?y ban.

Nh?ng v?n ?? h? tr?ng nh?: Ch? ?? chính tr?, tên n??c, vai trò l?nh ??o duy nh?t c?a ??ng c?m quy?n, b?n ch?t l?c l??ng v? trang, ch? ?? s? h?u toàn dan… ??u kh?ng thay ??i so v?i d? th?o ban ??u. Theo ?ó, s? kh?ng ??i tên n??c, kh?ng thành l?p H?i ??ng Hi?n pháp, v?n thu h?i ??t cho d? án kinh t? - x? h?i, v?n gi? ?i?u 4 v? s? l?nh ??o duy nh?t c?a ??ng C?ng s?n, Kinh t? Nhà n??c v?n gi? vai trò ch? ??o.

Tuy v?y, T?ng Bí th? ??ng C?ng s?n Nguy?n Phú Tr?ng nói: "D? th?o l?n này so v?i tr??c ???c ?u ?i?m là ng?n g?n, súc tích h?n, nh?ng chu?n xác thì ch?a, hay thì l?i càng ch?a, ch?a có s?c vang v?ng nh? l?i hi?u tri?u kêu g?i. Có ??i bi?u nói l?i nói ??u t?t l?m r?i mà t?i thì còn b?n kho?n".

Ngày 14/11/2013, V?n phòng Qu?c h?i th?ng báo thay vì cùng th?o lu?n toàn th? h?i tr??ng v? d? th?o hi?n pháp, ??i bi?u Qu?c h?i ch? có th? "góp y tr?c ti?p" qua "phi?u góp y". Các bu?i th?o lu?n toàn th? h?i tr??ng c?a Qu?c h?i th??ng ???c truy?n hình tr?c ti?p. Báo Ng??i Vi?t cho r?ng quy?t ??nh h?y bu?i th?o lu?n cu?i cùng c?a các ??i bi?u Qu?c h?i v? d? th?o hi?n pháp ch? ra r?ng nhóm cho th?y l?nh ??o kh?ng ?? t? tin v? kh? n?ng ki?m soát và chi ph?i Qu?c h?i Vi?t Nam.

Ngày 15/11/2013, nhóm kh?i x??ng và h??ng ?ng Ki?n ngh? 72 ?? phát hành m?t th? ng? kêu g?i các ??i bi?u qu?c h?i d?ng vi?c th?ng qua d? th?o hi?n pháp. Nhóm này nh?n ??nh, d? th?o hi?n pháp ???c trình cho Qu?c h?i Vi?t Nam xem xét ?? th?ng qua "v? c? b?n v?n nh? hi?n pháp hi?n hành, th?m chí có m?t s? ?i?m còn th?t lùi h?n tr??c" và "?i?u ?ó có ngh?a là v?n duy trì m?t n?n t?ng pháp ly l?i th?i c?a th? ch? toàn tr?, là ngu?n g?c ?? gay ra cho ??t n??c và nhan dan r?t nhi?u th?m h?a, ??c bi?t là cu?c kh?ng ho?ng tr?m tr?ng v? chính tr? – kinh t? – v?n hóa – x? h?i mà c? n??c ?ang lam vào và v?n ch?a có l?i thoát".

Ngày 28/11/2013, Qu?c h?i Vi?t Nam khóa 13 ?? th?ng qua d? th?o Hi?n pháp s?a ??i v?i t? l? 97%, k?t thúc ??t s?a ??i Hi?n pháp 2013. Trong s? 488 ??i bi?u có m?t ? h?i tr??ng trong th?i kh?c th?ng qua, có 2 ??i bi?u ?? kh?ng b?m nút th?ng qua. ?ng D??ng Trung Qu?c là m?t trong hai ng??i ?ó.

Có 12 ?i?u m?i ???c ??a vào Hi?n pháp m?i, ?ó là: Các ?i?u v? nhan quy?n (?i?u 19, 34, 41-43), ngan sách nhà n??c (?i?u 55), Chính quy?n ??a ph??ng, H?i ??ng b?u c?, Ki?m toán Nhà n??c.

C?ng b?

Sáng ngày 9 tháng 12, V?n phòng Ch? t?ch n??c t? ch?c h?p báo c?ng b? l?nh c?a Ch? t?ch n??c. Th?a ?y quy?n c?a Ch? t?ch n??c, Phó Ch? nhi?m th??ng tr?c V?n phòng Ch? t?ch n??c Giang S?n ?? c?ng b? L?nh s? 18/2013/L-CTN ngày 8 tháng 12 n?m 2013 v? vi?c c?ng b? Hi?n pháp và L?nh s? 19/2013/L-CTN ngày 8 tháng 12 n?m 2013 v? vi?c c?ng b? Ngh? quy?t c?a Qu?c h?i.

Quan tam qu?c t?

Murray Hiebert, Phó Giám ??c và Kyle Springer, Ch? t?ch Sumitro v? Nghiên c?u ??ng Nam á c?a Trung tam Nghiên c?u Qu?c t? và Chi?n l??c ? Washington (CSIS) nói Chính ph? Hoa K? c?n theo d?i ?i?u 19 c?a s?a ??i Hi?n pháp v? vai trò ch? ??o c?a kinh t? nhà n??c. B?i vì ?i?u này có th? trái v?i nh?ng ?i?u kho?n trong Hi?p ??nh Th??ng m?i Xuyên Thái Bình D??ng, mà Vi?t Nam mu?n tham gia. Theo ?ó các n??c h?i vi?n ph?i coi các doanh nghi?p trong n??c và n??c ngoài nh? nhau.

T? Economist cho r?ng Trung Qu?c khó có th? là ngu?n tham kh?o h?c t?p cho vi?c thay ??i hi?n pháp hi?n nay, khi mà tình hình ??ng C?ng s?n Vi?t Nam t??ng ??i kh?ng ho?ng, khác v?i láng gi?ng Trung Qu?c.

Trong m?t v?n th? v?a g?i t?i Ch? t?ch Qu?c h?i, T? ch?c Theo d?i Nhan quy?n phát bi?u r?ng Qu?c h?i Vi?t Nam c?n ??m b?o b?n hi?n pháp s?a ??i c?a Vi?t Nam ?áp ?ng ???c ??y ?? các tiêu chu?n qu?c t? v? nhan quy?n. T? ch?c này cho r?ng các ngh? viên Qu?c h?i ?ang ??ng tr??c m?t ng? r? l?ch s? và nên s? d?ng th?i c? này ?? mang l?i nh?ng thay ??i có y ngh?a cho h? th?ng hi?n pháp và pháp lu?t: "?ay là c? h?i duy nh?t trong c? m?t th? h? ?? thay ??i hi?n pháp Vi?t Nam sao cho các quy?n t? do c? b?n c?a ng??i dan ???c b?o ??m, ví d? nh? quy?n kêu g?i dan ch? hay thành l?p các c?ng ?oàn ??c l?p và các t? ch?c chính tr? ??c l?p".

D? am sau ??t s?a ??i

Ca ng?i

• Ch? t?ch Qu?c h?i Nguy?n Sinh Hùng nói: "D? th?o hi?n pháp ?? th? hi?n ???c ‘Y ??ng, lòng dan’. Hi?n pháp ???c th?ng qua gi? nguyên ?i?u 4 quy ??nh vai trò l?nh ??o c?a ??ng C?ng s?n ??i v?i ??t n??c nh?ng có b? sung thêm quy ??nh v? trách nhi?m c?a ??ng tr??c nhan dan. M?t ?i?m khác n?a là Ch? t?ch n??c ???c quy ??nh là ng??i ‘Th?ng l?nh l?c l??ng v? trang nhan dan, gi? ch?c Ch? t?ch H?i ??ng qu?c phòng và an ninh’. Hai n?i dung khác là vai trò ch? ??o c?a kinh t? n??c và thu h?i ??t ?? ph?c v? phát tri?n kinh t?-x? h?i v?n gi? nguyên.
• Báo Quan ??i Nhan dan cho là: "Toàn b? tinh th?n c?a Hi?n pháp 2013 là Hi?n pháp c?a con ng??i, vì con ng??i, ph?c v? con ng??i."

Ch? trích

• T? ch?c Human Rights Watch ch? trích k?ch li?t b?n Hi?n pháp này và cho r?ng b?n hi?n pháp s?a ??i c?a Vi?t Nam ?? kh?ng ?áp ?ng mong mu?n thay ??i và c?i cách c?a ng??i dan và v? c? b?n Vi?t Nam v?n là m?t nhà n??c ??c ??ng và b?n hi?n pháp cho phép gi?i h?u trách gi?i h?n các quy?n c? b?n b?ng nh?ng ng?n t? m? h? b?t k? khi nào h? mu?n. Tuy nhiên, Ch? t?ch Qu?c h?i Nguy?n Sinh Hùng kh?ng ??nh, Hi?n pháp là v?n ki?n chính tr? pháp ly ??c bi?t quan tr?ng, là lu?t c? b?n, lu?t g?c c?a Nhà n??c, ph?n ánh y chí, l?i ích toàn dan t?c, ??nh h??ng chi?n l??c cho s? phát tri?n ??t n??c trong th?i k? m?i.
• ?ng Nguy?n Quang A nh?n xét Hi?n pháp m?i là "Bình m?i r??u c?". Phòng Th??ng m?i Hoa K? t?i Vi?t Nam (Amcham) nói trong m?t th?ng cáo r?ng th?t b?i trong vi?c gi?m vai trò c?a doanh nghi?p nhà n??c trong hi?n pháp s?a ??i là m?t ch? d?u cho th?y ??t n??c này kh?ng m?n mà ?? c?nh tranh kinh t? toàn c?u.
• Phó Giáo s? T??ng Lai nói: "Hi?n pháp m?i này là m?t b??c lùi vì s? ??a dan t?c vào con ???ng khó kh?n tr??c nh?ng thách th?c c?a th?i ??i, khi th? gi?i ?ang có r?t nhi?u bi?n ??ng."
• ?ng D??ng Trung Qu?c, m?t trong hai ??i bi?u qu?c h?i kh?ng b?m nút th?ng qua d? th?o Hi?n pháp, nói ly do ?ng kh?ng th?ng qua: "Cái khi?n t?i b?n kho?n là trong l?ch s? l?p hi?n c?a n??c ta, ?ay là l?n ??u tiên trong l?i nói ??u c?a Hi?n pháp vi?t th?ng quan ni?m Hi?n pháp ch? là "th? ch? hoá c??ng l?nh" c?a ??ng và k? th?a nh?ng Hi?n pháp có tr??c. Nhi?u v?n ?? mà quá trình th?o lu?n trong quá trình s?a ??i Hi?n pháp còn ch?a ng? ng?...nh?ng v?n ?? liên quan ??n h? th?ng chính quy?n ??a ph??ng, chính quy?n ?? th?, h?i ??ng nhan dan các c?p quá trình th?o lu?n còn ch?a r? ràng.
• Theo Th?i báo Ph? Wall, Phil Robertson, Phó Giám ??c Human Rights Watch’s Asia Division nói: "Vi?c th?ng qua này th?t r?t ?áng th?t v?ng, khi Vi?t Nam v?a tr? thành thành viên H?i ??ng Nhan quy?n Liên h?p qu?c. Thay vì l?ng nghe y ki?n ?óng góp c?a hàng 'ngàn' ng??i dan v? thúc ??y nhan quy?n và m?t nhà n??c vì dan h?n, thì nay Qu?c h?i b? phi?u vì y nguy?n c?a ??ng C?ng s?n và Chính ph?".

Tham kh?o

• Tác ph?m liên quan ??n Hi?n pháp n??c C?ng hòa x? h?i ch? ngh?a Vi?t Nam 2013 t?i Wikisource